YPR 765 A1 PRGN

De voertuigen van de rijdende deelcollectie zijn alleen bij bepaalde evenementen en speciale gelegenheden toegankelijk voor het publiek. Wij proberen dit als Geniemuseum bijtijds door te geven, zodat de mogelijkheid ontstaat deze eventueel op locatie te bezoeken. Dit onder voorbehoud van onvoorziene omstandigheden en gebeurtenissen.

Museuminfo YPR 765 A1 PRGN

Achtergrond

Sinds 14 maart 2024 is het Geniemuseum in het bezit van, voluit, een YPR 765 A1 PRGN. Daarbij staat Y voor militair voertuig (Nederlands fabricaat), PR voor PantserRups, 765 voor model- of dossiernummer, A1 voor modificatie YPR-2000 en PRGN voor PantserRupsGeNie. Het nummer 765 is een verwijzing naar het nummer van het dossier, dat door de Amerikaanse fabrikant FMC (Food Machinery Corporation) werd opgezet tijdens de ontwikkeling van dit voertuig vanuit de M113. De YPR werd in 1977 bij de landmacht geïntroduceerd, echter toen nog zonder een versie specifiek ontworpen voor de genie. Dat kwam pas later.

^{YPR 765 A1 PRGN geparkeerd op het binnenterrein Van Brederodekazerne te Vught (in afwachting van revisie/restauratie, 24 oktober 2024). Foto: J.P. Boersma}

De genieversie onderscheidt zich van de rest door de aanwezigheid van aan de romp bevestigde horizontale rekken (imperials). Deze zijn bedoeld voor het opslaan van bijvoorbeeld landmijnen, prikkeldraad (concertina’s) en klasse V (munitie en springstoffen). De bemanning bestaat uit drie personen (commandant, chauffeur en schutter) aan boord samen met een geniegroep van vijf man. Als hoofdbewapening heeft de PRGN een .50 inch mitrailleur.

De YPR is, net als zijn voorganger de M113, ontworpen als voertuig met amfibische eigenschappen. De grote boeggolfkeerplaat aan de voorzijde is daarvan een opvallend kenmerk. Net als bij de M113 vindt de aandrijving via kleine schoepen op de tracks (rupsbanden) plaats. Varen kan echter alleen tijdens omstandigheden waarbij er weinig stroming en golfslag valt te verwachten. Door veranderingen in het ontwerp en gebruik vanuit operationele overwegingen, werd het voertuig met de tijd steeds zwaarder en daarmee verviel uiteindelijk ook de amfibische capaciteit. In 1979 werd echter nog volop getraind op deze mogelijkheid, zoals de navolgende video uit het voormalig Polygoonjournaal laat zien, met als titel ‘Zwemles in Oirschot’.

^{Zwemles in Oirschot (Polygoonjournaal 1979). Bron: Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (l}^{icentie: Creative Commons)}

Vanaf 2000 zijn een groot aantal YPR-en gemodificeerd als onderdeel van het project YPR-2000. Deze versies kregen de aanduiding A1 mee. De niet-gemodificeerde voertuigen werden (op een aantal na) afgestoten.

Ooit ontworpen als AIFV (Armoured Infantery Fighting Vehicle) om namens het vrije westen een bijdrage te leveren aan het verdedigend optreden op de Noord-Duitse Laagvlakte, heeft het, na het einde van de Koude Oorlog, deze rol in “warfighting” nooit actief hoeven in te vullen. Pas later, tijdens missies in onder andere Bosnië en nog later in Afghanistan, werd het voertuig actief op de proef gesteld. Met name in Afghanistan bleek het echter niet meer opgewassen tegen de RPG (rocket-propelled grenade) van vooral Russische makelij en werd mede daardoor (naast veroudering en slijtage) vervanging noodzakelijk.

Sinds 2022 levert Nederland YPR-en aan Oekraïne in de strijd tegen Rusland. De YPR vervult ogenschijnlijk daar met verve de rol van “battlefield taxi”.

Historie YPR voertuig 127

YPR 765 A1 PRGN, met kenteken KY-64-05, is opgebouwd als groepsvoertuig 127, A-groep, 2e Peloton, 111 Pantsergeniecompagnie. De verdere historie wordt momenteel onderzocht.

Specificaties:

Bemanning: chauffeur, boordschutter en vijf groepsleden.
Bewapening: machinegeweer .50 Browning M2 QCB (Quick Change Barrel), kaliber 12,7 mm.
Bepantsering: aluminium romp met aan de voor- en zijkanten vast geboute pantserplaten (met polyurethaan schuim tussen genoemde platen voor extra drijfvermogen).
Krachtbron: 267 pk sterke zescilinder tweetakt dieselmotor (Detroit Engine Division GMC 6V-53T) met turbocompressor en een automatische Allison versnellingsbak (3 vooruit en 1 achteruit).
Snelheid: op het land 65 km/u (op wegen), in het water (onbekend).
Afmetingen: 5,26 m lang, 2,82 m breed, 2,07 m / 2,54 m hoog (exclusief / inclusief toren).
Vering: torsiestaven (voorste en achterste loopwielen voorzien van schokbrekers).
Prestaties opstap (onbekend), overstap 1,50 m, actieradius 485 km.
Gewicht en MLC: 12 ton / 13,5 ton (leeg / gevechtsklaar), Military Load Classification 15.