Rijdende collectie

Deze pagina wordt voortdurend verbeterd en aangevuld. Laatste update: 12-01-25.

Museuminfo M113A1

Achtergrond

De M113 is van Amerikaanse makelij en met meer dan 80.000 voertuigen, in tientallen varianten, één van de meest gebruikte pantservoertuigen ooit. In 1960 geïntroduceerd in de U.S. Army en vanaf 1962 betrokken bij de Vietnamoorlog. De M113 was oorspronkelijk uitgevoerd met een benzinemotor. Deze werd in 1964 vervangen voor een dieselmotor en werd de typeaanduiding gewijzigd in M113A1. De achterliggende reden van de motorwijziging was vermindering van het brandgevaar. In 1967 stroomden in Nederland de eerste M113's binnen bij de landmacht, onder andere bij de pantsergenie-eenheden.

^{Voor-en achterzijde voertuig (terrein Van Brederodekazerne, 13 december 2023). Foto's: J.P. Boersma}

De M113A1 van de Nederlandse pantsergenie was een basismodel in standaarduitvoering. De staf van de pantsergenie beschikte over de verhoogde commandoversie M577. In 2017 is die laatste variant van de M113 uit de bewapening gegaan.

Met enige voorbereiding is het voertuig amfibisch, waarbij de tracks (rupsbanden) voor aandrijving zorgen en de boeggolfkeerplaat als waterkerende boeg dient.

In het Amerikaanse leger kreeg de M113 tijdens de Vietnamoorlog de bijnaam ‘battle taxi’.

De M113 wordt nog steeds in verschillende versies en door diverse landen gebruikt; ook in (recente) oorlogssituaties.

^{M113A1 in actie (oefenterrein Van Brederodekazerne te Vught, 21 augustus 2024) Foto: onbekend}

Historie M113A1 voertuig 62

M113A1, met kenteken KZ-78-28, is opgebouwd als groepsvoertuig 62, A-groep, 2e Veldpeloton, 13 Pantsergeniecompagnie. De verdere historie wordt momenteel onderzocht.

Specificaties:

Bemanning: chauffeur, boordschutter en zeven groepsleden.
Bewapening: machinegeweer .50 Browning M2 QCB (Quick Change Barrel), kaliber 12,7 mm.
Bepantsering: 12 tot 38 millimeter aluminium.
Krachtbron: 215 pk sterke zescilinder tweetakt dieselmotor (Detroit Engine Division GMC 6V-53) met een automatische Allison versnellingsbak (3 vooruit en 1 achteruit).
Snelheid: op het land 68 km/u, in het water 5,80 km/u.
Afmetingen: 4,86 m lang, 2,86 m breed, 2,50 m hoog (exclusief eventuele belading).
Vering: torsiestaven.
Prestaties: opstap 0,60 m, overstap 1,70 m, actieradius 480 km.
Gewicht en MLC: 11 ton (gevechtsklaar), Military Load Classification 13.

Museuminfo YPR 765 A1 PRGN

Achtergrond

Sinds 14 maart 2024 is het Geniemuseum in het bezit van, voluit, een YPR 765 1A PRGN. Daarbij staat Y voor Nederlands fabricaat, PR voor PantserRups, 765 voor model- of dossiernummer, 1A voor modificatie YPR-2000 en PRGN voor PantserRupsGeNie. Het nummer 765 is een verwijzing naar het nummer van het dossier, dat door de Amerikaanse fabrikant FMC (Food Machinery Corporation) werd opgezet tijdens de ontwikkeling van dit voertuig vanuit de M113. De YPR werd in 1977 bij de landmacht geïntroduceerd, echter toen nog zonder een versie specifiek ontworpen voor de genie. Dat kwam pas later.

^{YPR 765 A1 PRGN geparkeerd op het binnenterrein Van Brederodekazerne te Vught (in afwachting van revisie/restauratie, 24 oktober 2024). Foto: J.P. Boersma}

De genieversie onderscheidt zich van de rest door de aanwezigheid van aan de romp bevestigde horizontale rekken (imperials). Deze zijn bedoeld voor het opslaan van bijvoorbeeld landmijnen, prikkeldraad (concertina’s) en klasse V (munitie en springstoffen). De bemanning bestaat uit drie personen (commandant, chauffeur en schutter) aan boord samen met een geniegroep van vijf man. Als hoofdbewapening heeft de PRGN een .50 inch mitrailleur.

De YPR is, net als zijn voorganger de M113, ontworpen als voertuig met amfibische eigenschappen. De grote boeggolfkeerplaat aan de voorzijde is daarvan een opvallend kenmerk. Net als bij de M113 vindt de aandrijving via kleine schoepen op de tracks (rupsbanden) plaats. Varen kan echter alleen tijdens omstandigheden waarbij er weinig stroming en golfslag valt te verwachten. Door veranderingen in het ontwerp en gebruik vanuit operationele overwegingen, werd het voertuig met de tijd steeds zwaarder en daarmee verviel uiteindelijk ook de amfibische capaciteit. In 1979 werd echter nog volop getraind op deze mogelijkheid, zoals de navolgende video uit het voormalig Polygoonjournaal laat zien, met als titel ‘Zwemles in Oirschot’.

^{Zwemles in Oirschot (Polygoonjournaal 1979). Licentie: Creative Commons}

Vanaf 2000 zijn een groot aantal YPR-en gemodificeerd als onderdeel van het project YPR-2000. Deze versies kregen de aanduiding A1 mee. De niet-gemodificeerde voertuigen werden (op een aantal na) afgestoten.

Ooit ontworpen als AIFV (Armoured Infantery Fighting Vehicle) om namens het vrije westen een bijdrage te leveren aan het verdedigend optreden op de Noord-Duitse Laagvlakte, heeft het, na het einde van de Koude Oorlog, deze rol in “warfighting” nooit actief hoeven in te vullen. Pas later, tijdens missies in onder andere Bosnië en nog later in Afghanistan, werd het voertuig actief op de proef gesteld. Met name in Afghanistan bleek het echter niet meer opgewassen tegen de RPG (rocket-propelled grenade) van vooral Russische makelij en werd mede daardoor (naast veroudering en slijtage) vervanging noodzakelijk.

Sinds 2022 levert Nederland YPR-en aan Oekraïne in de strijd tegen Rusland. De YPR vervult ogenschijnlijk met verve daar de rol van “battlefield taxi”.

Historie YPR voertuig 127

YPR 765 A1 PRGN, met kenteken KY-64-05, is opgebouwd als groepsvoertuig 127, A-groep, 2e Peloton, 111 Pantsergeniecompagnie. De verdere historie wordt momenteel onderzocht.

Specificaties:

Bemanning: chauffeur, boordschutter en vijf groepsleden.
Bewapening: machinegeweer .50 Browning M2 QCB (Quick Change Barrel), kaliber 12,7 mm.
Bepantsering: aluminium romp met aan de voor- en zijkanten vast geboute pantserplaten (met polyurethaan schuim tussen genoemde platen voor extra drijfvermogen).
Krachtbron: 267 pk sterke zescilinder tweetakt dieselmotor (Detroit Engine Division GMC 6V-53T) met turbocompressor en een automatische Allison versnellingsbak (3 vooruit en 1 achteruit).
Snelheid: op het land 65 km/u (op wegen), in het water .,. km/u.
Afmetingen: 5,26 m lang, 2,82 m breed, 2,07 m / 2,54 m hoog (exclusief / inclusief toren).
Vering: torsiestaven.
Prestaties opstap 0,.. m, overstap 1,50 m, actieradius 485 km.
Gewicht en MLC: 12 ton / 13,5 ton (leeg / gevechtsklaar), Military Load Classification 15.